Đặc tính chống oxy hóa của melatonin có thể giúp làm chậm quá trình thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) ở người cao tuổi. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được liều lượng melatonin tối ưu cho sức khỏe của mắt.

Nhìn chung, việc sử dụng melatonin lâu dài thường an toàn ở liều thấp đối với hầu hết mọi người. Tuy nhiên, điều quan trọng là luôn trao đổi với bác sĩ về bất kỳ loại thực phẩm bổ sung nào bạn đang cân nhắc sử dụng.

AMD là gì?

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác (AMD) là một bệnh về mắt phổ biến ở người lớn tuổi. Tình trạng này gây mờ thị lực trung tâm, khiến việc đọc, lái xe hoặc nhận diện vật thể trở nên khó khăn. AMD là nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực ở người từ 65 tuổi trở lên.

Các thể bệnh AMD

AMD có thể ở dạng “khô” hoặc “ướt”:

• AMD thể khô (phổ biến nhất): xảy ra do điểm vàng mỏng đi tự nhiên theo tuổi tác. Bệnh tiến triển chậm.

• Giai đoạn đầu và giữa thường không có triệu chứng. Tuy nhiên, ở giai đoạn sau, bệnh nhân có thể gặp:

  • Nhìn mờ

  • Đường nét ngoằn ngoèo hoặc biến dạng ở thị lực trung tâm

  • Xuất hiện điểm đen

  • Khó nhìn trong điều kiện ánh sáng yếu

  • Màu sắc trở nên xỉn hơn

Làm chậm tiến triển AMD thể khô

Phát hiện sớm giúp cải thiện tiên lượng. Người bệnh có thể can thiệp bằng cách:

• Ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng

• Bỏ thuốc lá

• Tập thể dục thường xuyên

• Khám sức khỏe định kỳ hàng năm

• Bổ sung vitamin và khoáng chất có chất chống oxy hóa

Thực phẩm bổ sung chống oxy hóa và công thức AREDS2

Trong các giai đoạn trước đây, không có nhiều lựa chọn điều trị AMD giai đoạn cuối. Một số nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng các thực phẩm bổ sung giàu chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E, lutein và zeaxanthin (công thức AREDS2) có thể giúp làm chậm tiến triển bệnh và bảo tồn thị lực trung tâm.

• Sử dụng công thức AREDS2 hằng ngày giúp giảm 25% nguy cơ tiến triển ở bệnh nhân AMD giai đoạn trung bình hoặc giữa.

• Công thức này cũng giúp giảm 19% nguy cơ mất thị lực trung tâm.

Melatonin có thể bảo vệ chống thoái hóa điểm vàng (AMD) thế nào?

Melatonin không chỉ điều hòa nhịp sinh học mà còn có đặc tính chống oxy hóa, hỗ trợ bảo vệ cơ thể trước các tình trạng lão hóa liên quan đến stress oxy hóa, bao gồm:

• Viêm mạn tính

• Suy giảm chức năng miễn dịch

• Suy giảm nhận thức

• Bệnh tim mạch

• Bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer, Parkinson

Tương tự các thành phần trong AREDS2, melatonin có đặc tính:

• Chống viêm

• Chống tạo mạch (ức chế hình thành mạch máu bất thường)

• Bảo vệ ty thể

Nhờ vậy, melatonin được xem là một ứng viên tiềm năng trong việc làm chậm tiến triển AMD thể khô. Điều này có thể liên quan đến vai trò của melatonin trong kiểm soát tình trạng viêm và những ảnh hưởng tiêu cực của quá trình lão hóa.

Một giả thuyết được đặt ra dựa trên các yếu tố bệnh sinh đã được chứng minh ở AMD như:

• Tổn thương oxy hóa

• Tân mạch hắc mạc

• Rối loạn apoptosis ở võng mạc

Tác giả nghiên cứu Hejin Jeong, sinh viên y khoa tại Đại học Case Western Reserve, cho rằng melatonin có thể tác động vào các cơ chế bệnh lý này, từ đó giảm nguy cơ khởi phát và tiến triển AMD.

Melatonin sử dụng lâu dài có an toàn không?

Melatonin được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phân loại là thực phẩm chức năng. Việc sử dụng dài hạn được xem là tương đối an toàn và không gây tác dụng phụ kéo dài. Tuy nhiên, một số tác dụng phụ ngắn hạn có thể xảy ra:

• Buồn ngủ

• Đau đầu

• Chóng mặt

• Buồn nôn

• Giấc mơ sống động hoặc ác mộng

• Thay đổi tâm trạng

Mặc dù melatonin nhìn chung an toàn, các nhà nghiên cứu cho rằng cần thêm dữ liệu lâm sàng để đánh giá hiệu quả và độ an toàn khi sử dụng hằng ngày trong thời gian dài.

Liều lượng melatonin

Hiện chưa có khuyến nghị chính thức về liều sử dụng tối ưu mỗi ngày. Một số nghiên cứu cho thấy liều khoảng 5–6 mg mỗi lần dùng là an toàn.

Đối với AMD, các nghiên cứu hiện tại chưa kiểm soát liều lượng nên cần thêm dữ liệu để xác định liều dùng phù hợp nhằm đạt hiệu quả.

Khuyến nghị quan trọng

• Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng melatonin hoặc bất kỳ loại vitamin/thực phẩm bổ sung nào.

• Nếu có lo lắng về sức khỏe mắt, bác sĩ có thể đánh giá nguy cơ và tư vấn biện pháp giảm tiến triển AMD theo từng giai đoạn tuổi.

Bệnh viện An Sinh
(Nguồn tham khảo: Verywellhealth)
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn