Tim khỏe – Não minh mẫn: Bí quyết duy trì trí nhớ khi về già

Theo các bác sĩ, chăm sóc sức khỏe tim mạch chính là bí quyết giúp duy trì sự minh mẫn và hạn chế nguy cơ sa sút trí tuệ khi tuổi cao.

Sức khỏe tim mạch ảnh hưởng đến trí nhớ như thế nào?

Theo Hiệp hội Alzheimer, hiện có khoảng 6,5 triệu người Mỹ từ 65 tuổi trở lên đang sống chung với bệnh Alzheimer. Dự kiến đến năm 2050, con số này có thể tăng lên 12,7 triệu người. Một trong những nguyên nhân chính đến từ sức khỏe tim mạch.

Não bộ cần nguồn năng lượng liên tục để hoạt động, nhưng không có khả năng dự trữ năng lượng. Tim giữ vai trò bơm máu giàu oxy lên não; nếu quá trình này bị gián đoạn, tế bào não sẽ thiếu máu và dần hoại tử.

Các yếu tố lối sống giúp duy trì tim khỏe mạnh cũng chính là yếu tố bảo vệ não bộ. Mặc dù chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn chứng mất trí nhớ, nhưng việc phòng ngừa và chăm sóc tim mạch đúng cách có thể làm chậm hoặc giảm nguy cơ suy giảm nhận thức.

Nghiên cứu cho thấy: Tim khỏe giúp não trẻ lâu hơn

Một nghiên cứu tại Phần Lan cho thấy:
Những người có chỉ số sức khỏe tim mạch tốt ở tuổi trung niên giảm tới 40% nguy cơ mất trí nhớ so với nhóm còn lại.

Tại Thụy Điển, người có yếu tố nguy cơ tim mạch phát triển sớm cũng có nguy cơ mắc Alzheimer cao hơn.

Thậm chí, người trẻ duy trì lối sống tốt cho tim mạch cũng có mạch máu não ổn định hơn, giúp duy trì tuổi não trẻ lâu dài.

Mối liên hệ mật thiết giữa tim và não

Theo CDC, khoảng một nửa dân số trưởng thành có ít nhất một trong ba yếu tố nguy cơ tim mạch:

• Tăng huyết áp

• Tăng cholesterol máu

• Hút thuốc lá

Những yếu tố này không chỉ gây bệnh tim mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe não bộ.

1. Tắc nghẽn động mạch – Nguy cơ đột quỵ

Khi động mạch mất tính đàn hồi, máu lưu thông khó khăn khiến huyết áp tăng. Nếu mạch máu lên não bị tắc nghẽn, đột quỵ sẽ xảy ra, gây tổn thương não không thể phục hồi.

2. Sức khỏe tim kém – Nguyên nhân dẫn đến sa sút trí tuệ

Khi tim yếu hoặc động mạch bị tắc, não không nhận đủ máu, dẫn đến suy giảm nhận thức. Lâu dần, tế bào thần kinh bị tổn thương vĩnh viễn, làm tăng nguy cơ Alzheimer và các chứng mất trí khác.

3. Lưu lượng máu kém – Liên quan bệnh Parkinson

Một số nghiên cứu cho thấy thiếu máu nuôi vùng não điều khiển vận động có thể góp phần gây ra bệnh Parkinson, khiến người bệnh run, cứng cơ, giảm khả năng di chuyển.

4. Bệnh tiểu đường – Tác động kép đến tim và não

Người mắc tiểu đường có nguy cơ Alzheimer cao gấp đôi. Lượng đường huyết cao kéo dài gây tổn thương mạch máu, ảnh hưởng đến lưu lượng máu lên não và làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

3 thói quen giúp tim khỏe – não bền

1. Áp dụng chế độ ăn Địa Trung Hải

Chế độ ăn này giảm nguy cơ bệnh tim, Alzheimer và đột quỵ, đồng thời kiểm soát tốt tiểu đường.
Thực phẩm nên ưu tiên:

• Trái cây và rau xanh

• Ngũ cốc nguyên hạt, các loại hạt, đậu

• Cá béo (như cá hồi) 2 lần/tuần

• Dầu ô liu và chất béo lành mạnh

• Rượu vang đỏ điều độ

• Hạn chế thịt đỏ, đồ ăn chế biến sẵn, đồ uống có đường, muối

2. Tập luyện tăng sức bền tim mạch

Tập thể dục giúp động mạch mềm mại hơn, ổn định huyết áp và cải thiện lưu thông máu não.
Khuyến nghị:

• 150 phút/tuần tập vừa sức (đi bộ nhanh, bơi lội)

• Hoặc 75 phút/tuần tập cường độ cao (chạy, quần vợt)

🧘‍♀️ 3. Thư giãn – Thiền – Ngủ đủ

Thiền, hít thở sâu giúp giảm căng thẳng, hạ huyết áp và cải thiện đường huyết.
Bạn có thể bắt đầu với ứng dụng như Headspace hoặc Calm.
Giấc ngủ đủ và chất lượng cũng là liều thuốc tự nhiên cho tim và não.

Khi cảm xúc ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch

Tâm lý và thể chất luôn song hành. Ba trạng thái cảm xúc phổ biến có thể gây hại cho tim:

• Căng thẳng mạn tính: Cản trở lưu thông máu, làm tăng huyết áp và viêm mạch.

• Trầm cảm: Ảnh hưởng đến chất dẫn truyền thần kinh và quá trình tuần hoàn máu.

• Sốc cảm xúc: Có thể dẫn đến hội chứng “trái tim tan vỡ” (Takotsubo), khiến tim ngừng hoạt động tạm thời.

Bệnh viện Đa khoa An Sinh
🩺 Nguồn tham khảo: Prevention Magazine
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn