Ai cũng từng bị đau đầu. Ai cũng từng để quên điện thoại hoặc quên tên ai đó. Hầu hết những khoảnh khắc này đều vô hại – hậu quả của căng thẳng, mệt mỏi, hoặc chỉ đơn giản là do đầu óc bận rộn. Tuy nhiên, chúng cũng là ví dụ về các triệu chứng, trong một số trường hợp hiếm hoi, có thể báo hiệu một điều gì đó nghiêm trọng hơn nhiều: khối u não.

Vậy làm thế nào bạn có thể phân biệt được sự khác biệt giữa khối u não và chứng đau đầu căng thẳng thông thường, căng thẳng, mất ngủ hoặc thậm chí là nôn nao?

Trong quá trình nghiên cứu về việc phát hiện sớm khối u não, các bác sĩ đã nói chuyện với những bệnh nhân được chẩn đoán mắc khối u não. Trải nghiệm của họ cho thấy một mô hình lặp lại: cả bệnh nhân và bác sĩ tổng quát thường bỏ qua các triệu chứng ban đầu, đôi khi dẫn đến sự chậm trễ trong chẩn đoán. Điều này lặp lại những phát hiện từ một nghiên cứu trước đây cho thấy mọi người thường bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo. Đây là một vấn đề vì khối u não đòi hỏi phương pháp điều trị xâm lấn hơn nếu không được phát hiện sớm.

Các triệu chứng của khối u não thường giống với những trải nghiệm hàng ngày – mệt mỏi, căng thẳng, đau nửa đầu hoặc mãn kinh – và trùng lặp với các tình trạng phổ biến hơn như căng thẳng, lo lắng, nhiễm trùng xoang hoặc đau đầu mãn tính.

Khi các triệu chứng mơ hồ hoặc khó phát hiện, chúng có thể dễ dàng bị bỏ qua hoặc lý giải. Trong một hệ thống chăm sóc sức khỏe mà việc đặt lịch hẹn với bác sĩ tổng quát có thể khó khăn, bệnh nhân có thể đợi đến khi các triệu chứng trở nên không thể bỏ qua. Một bệnh nhân đã nói với bác sĩ tổng quát: “Tôi nghĩ có lẽ tôi đã có các triệu chứng khoảng hai hoặc ba tháng trước.”

Dưới đây là 7 triệu chứng được bệnh nhân trong nghiên cứu mô tả, tất cả đều dễ bị nhầm lẫn với triệu chứng khác. Điều quan trọng cần nhấn mạnh là việc có một hoặc nhiều triệu chứng này không có nghĩa là bạn bị u não. Tuy nhiên, nếu có điều gì đó liên tục “bất thường” hoặc không phù hợp với cơ thể bạn, thì bạn nên đến gặp bác sĩ tổng quát để được kiểm tra và đánh giá sức khỏe tổng thể.

1. Khó khăn trong việc tìm từ ngữ

Một số người nhận thấy họ gặp khó khăn khi nghĩ ra những từ cụ thể, nói thành câu hoàn chỉnh hoặc tham gia vào các cuộc trò chuyện mà không bị chậm trễ. Một bệnh nhân cho biết trải nghiệm này “kỳ lạ và không phù hợp”, nhưng họ đã bỏ qua nó vào thời điểm đó. Một bệnh nhân khác viết ra các triệu chứng của mình vì họ không thể nói thành lời, biết rằng có điều gì đó không ổn, nhưng họ “không thể giải thích cho bất kỳ ai chuyện gì đang xảy ra”.

Vấn đề tìm từ đôi khi có thể liên quan đến mệt mỏi, căng thẳng hoặc thậm chí là lo lắng – nhưng khi chúng kéo dài hoặc xuất hiện đột ngột, có thể cần được thăm khám và kiểm tra sức khỏe thêm.

2. Sương mù não

Một số bệnh nhân mô tả tình trạng sương mù nói chung: khó tập trung, suy nghĩ rõ ràng hoặc ghi nhớ mọi thứ. Một người đã đặt lịch hẹn với bác sĩ tổng quát nhưng đến lúc đến lượt, họ đã quên mất lý do tại sao mình đến, dẫn đến chẩn đoán sai.

Sương mù não có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm mãn kinh, ngủ kém hoặc căng thẳng. Một thành viên trong gia đình nhớ lại khi các triệu chứng xuất hiện, câu trả lời là: “Cô ấy đang trải qua thời kỳ mãn kinh.” Nhưng khi sương mù não đi kèm với các thay đổi thần kinh khác, chẳng hạn như các vấn đề về giọng nói hoặc thị lực, điều quan trọng là phải lưu ý.

3. Tê hoặc ngứa ran

Một số người cho biết họ bị ngứa ran hoặc tê lan khắp cơ thể. Hai bệnh nhân nhận thấy tình trạng này chỉ ảnh hưởng đến một bên: “Nửa dưới bên phải khuôn mặt và nửa lưỡi, nửa bên trong miệng của tôi.”

Điều này có thể xảy ra khi khối u ảnh hưởng đến các vùng điều khiển cảm giác hoặc vận động của não – những vùng gửi và nhận tín hiệu đến các bộ phận khác nhau của cơ thể. Mặc dù tình trạng tê có thể có những nguyên nhân khác (chẳng hạn như chèn ép dây thần kinh, tuần hoàn kém hoặc đau nửa đầu), nhưng luôn cần kiểm tra các triệu chứng mới hoặc xảy ra một bên cơ thể.

4. Rối loạn thị giác

Những thay đổi về thị lực là một dấu hiệu sớm khác. Một bệnh nhân bị nhìn đôi khi xem TV và nghĩ rằng họ cần đeo kính mới. Một bệnh nhân khác cho biết các đường thẳng trông cong: “Tôi nghĩ họ đã gửi cho chúng tôi một loạt các hình ảnh kém chất lượng vì tất cả đều có hình bầu dục, và mọi người nhìn tôi và nghĩ ‘Anh đang nói về điều gì vậy?’”

Những thay đổi về thị giác có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm mỏi mắt hoặc đau nửa đầu. Tuy nhiên, những biến dạng đột ngột hoặc bất thường – đặc biệt là khi chúng xảy ra cùng với các triệu chứng thần kinh khác như đau đầu, chóng mặt, khó nói, yếu hoặc tê một bên cơ thể, hoặc các vấn đề về phối hợp – cần được thăm khám và đánh giá sức khỏe bởi bác sĩ tổng quát.

5. Chữ viết tay lộn xộn

Nhiều bệnh nhân nhận thấy sự thay đổi trong khả năng phối hợp tay – mắt của họ. Một người nhớ lại: “Có những lúc tôi không thể viết được. Tôi đang viết một số ghi chú trong một cuộc họp, và sau đó chữ viết trở nên rất lộn xộn.”

Những thay đổi nhỏ trong khả năng phối hợp đôi khi có thể do mệt mỏi hoặc mất tập trung, nhưng sự suy giảm liên tục trong khả năng viết, kỹ năng vận động tinh hoặc khả năng giữ thăng bằng có thể báo hiệu các vấn đề ở vùng điều khiển vận động của não – nơi điều phối các chuyển động như viết hoặc cài cúc áo.

6. Thay đổi tính cách

Hành vi hoặc tâm trạng thay đổi có thể tinh tế nhưng lại rất rõ ràng. Một bệnh nhân nghĩ rằng sự cáu kỉnh và mất động lực của họ chỉ là dấu hiệu của sự kiệt sức: “Tôi thực sự không hiểu nổi. Tôi chỉ muốn nghỉ hưu vì tôi đã chán ngấy công việc này.”

Tính cách thay đổi thất thường theo những thay đổi trong cuộc sống hoặc căng thẳng là điều tự nhiên, nhưng những thay đổi đột ngột hoặc rõ rệt, đặc biệt là khi đi kèm với các triệu chứng khác, có thể chỉ ra điều gì đó nghiêm trọng hơn.

7. Đau đầu

Đau đầu là tình trạng phổ biến và thường không có gì đáng lo ngại. Nhưng đối với một số bệnh nhân mà tôi đã nói chuyện, cơn đau liên tục và không thuyên giảm, kéo dài hàng tuần. “Nó kéo dài hơn một tuần và gần như xảy ra hàng ngày”, một người nói.

Nâng cao và cải thiện hiệu quả chẩn đoán

Nghiên cứu hiện tại cho phép tìm hiểu xem các công cụ mới có thể giúp bác sĩ tổng quát phát hiện sớm các khối u não tiềm ẩn hay không. Các công cụ này bao gồm:

• Các bài kiểm tra chức năng nhận thức: đánh giá trí nhớ, sự chú ý và kỹ năng ngôn ngữ.

• Sinh thiết lỏng: xét nghiệm máu để tìm kiếm các đoạn DNA của khối u lưu thông trong máu.

Vì các triệu chứng của khối u não rất đa dạng và thường trùng lặp với các bệnh lý thường gặp hàng ngày, nên việc chẩn đoán rất khó khăn. Hầu hết các triệu chứng được liệt kê ở đây không liên quan gì đến bệnh ung thư, nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ. Tuy nhiên, khi những thay đổi bất thường xảy ra đồng thời hoặc kéo dài hơn dự kiến, chúng ta không nên bỏ qua.

Tất cả bệnh nhân mà bác sĩ đã trò chuyện đều chia sẻ cùng một thông điệp: nếu có điều gì đó bất thường, hãy đến bệnh viện gặp bác sĩ thăm khám ngay. Ngay cả khi kết quả không có gì nghiêm trọng, điều đó vẫn rất đáng giá và quan trọng đối với sức khỏe của bạn.

Bệnh viện An Sinh (Nguồn tham khảo: Independent)
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn