Muối ăn chính là natri clorua (NaCl) mà thành phần natri là một chất điện giải có vai trò rất quan trọng trong cơ thể. Trong thực phẩm thiên nhiên dùng để nấu ăn đã có sẵn 3 – 5g muối. Nguồn natri từ thức ăn động vật nhiều hơn thức ăn thực vật. Tuy nhiên thường chúng ta phải nêm thêm muối thì mới có thể ăn đủ lượng thực phẩm đáp ứng nhu cầu dưỡng chất cho cơ thể hàng ngày.

Theo khuyến cáo của viện Dinh dưỡng quốc gia, mỗi ngày một người khoẻ mạnh bình thường chỉ nên ăn từ 6 – 10g muối (khoảng dưới hai muỗng cà phê muối một ngày). Tổng lượng muối đưa vào cơ thể là tính từ thực phẩm ăn vào, cá ướp muối, dưa cà muối, các loại mắm, đồ hộp, chả lụa, xúc xích, món canh, xào, kho mặn, mắm muối chấm trên bàn ăn, nước uống có muối,… Những người lao động thể lực nặng, thời tiết nóng bức, làm việc chỗ nóng… thường mất nhiều muối qua mồ hôi nên cần được bổ sung trở lại lượng muối này qua thức ăn (nêm canh, xào, chấm thêm muối hay nước chấm trên bàn ăn hoặc ăn cà muối, dưa muối, cá muối). Một điều cần nhớ đối với muối là nên ăn nhạt nhất nếu có thể.

Người có bệnh về tim, thận: ăn mặn nhiều muối thường xuyên lúc còn trẻ đã có bằng chứng liên quan tới bệnh tăng huyết áp. Lượng muối ăn dư thừa sẽ được thải dần qua thận và thận phải tăng hoạt động liên tục, trong khi natri còn trong cơ thể sẽ giữ nước, làm mệt tim vì phải vận chuyển một khối lượng máu tăng. Nếu thận và tim hoạt động kém, cơ thể sẽ giữ nước lại, gây phù nhẹ ở mu bàn chân, ở mặt rồi ở bụng. Vì vậy với người bệnh tim, bệnh thận cần hạn chế ăn nhiều muối.

Đối với trẻ em: những trẻ nhỏ sinh non tháng chức năng thận còn yếu, lượng muối nhập vào cơ thể (qua sữa, dịch truyền nếu có) cần hạn chế ở mức thấp nhất. Ưu tiên cho trẻ bú sữa mẹ vì lượng muối trong sữa mẹ thấp hơn hẳn so với sữa bò. Thành phần chất khoáng thấp là một ưu điểm khi lựa chọn những loại sữa non tháng và sữa công thức một dành cho trẻ dưới sáu tháng. Các bà mẹ cần lưu ý không được dùng nước khoáng để pha sữa cho trẻ hoặc cho trẻ uống hàng ngày. Bước vào tuổi ăn giặm (sau sáu tháng tuổi) nên hạn chế nêm nếm muối, nước mắm vào thức ăn giặm của trẻ. Cảm giác vị giác của trẻ còn tinh nhạy hơn so với người lớn, vì vậy khi cần nêm thức ăn phải nêm nhạt hơn cảm nhận của người lớn, người lớn thấy vừa miệng là có thể đã quá mặn so với trẻ. Mì gói ăn liền là một trong những món ăn khoái khẩu của trẻ em. Tuy nhiên lượng muối trong gói bột nêm là rất cao (khoảng 3g/gói). Vì vậy chỉ nên cho khoảng ½ gói bột nêm vào tô mì là vừa. Cần khuyến khích cho trẻ uống đủ nước lọc hàng ngày để có thể thải bớt lượng muối dư thừa ra, sao cho nước tiểu thải ra có màu vàng nhạt là tốt, nước tiểu màu vàng sậm là thiếu nước.

BS CK1 Đào Thị Yến Thuỷ (*)

(*) Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM