6 Căn bệnh âm thầm nhưng có thể gây hại nghiêm trọng

Một số bệnh lý có triệu chứng rõ ràng, chẳng hạn như hắt hơi do cảm cúm, hoặc đau họng dữ dội xuất hiện bất ngờ. Tuy nhiên, nhiều tình trạng sức khỏe nguy hiểm lại diễn tiến âm thầm, gần như không biểu hiện triệu chứng.

Nếu không hiểu rõ cơ thể, bạn có thể bỏ qua những dấu hiệu này cho đến khi bệnh đã gây tổn thương đáng kể. Dưới đây là 6 bệnh lý thầm lặng và những dấu hiệu tinh tế mà bạn cần lưu ý. Khi nghi ngờ, hãy đến cơ sở y tế để được khám tầm soát – chẩn đoán sớm – điều trị kịp thời.

1. Tăng huyết áp

Theo Viện Tim, Phổi và Máu Quốc gia Mỹ, 1/3 người trưởng thành bị tăng huyết áp nhưng không biết mình mắc bệnh. Bệnh có thể diễn tiến âm thầm trong thời gian dài và chỉ được phát hiện khi xảy ra biến chứng nghiêm trọng như nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc suy thận mạn.

Tự bảo vệ mình:

• Kiểm tra huyết áp ít nhất 1 lần/năm, kể cả khi bạn không có yếu tố nguy cơ.

• Có thể đo huyết áp tại nhà bằng máy đo điện tử.

• Nếu mắc tiền tăng huyết áp (120–129/80–89 mmHg), bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn thay đổi lối sống.

• Nếu huyết áp ≥ 140/90 mmHg, bác sĩ có thể kê toa thuốc hạ áp như ACEI hoặc thuốc chẹn beta kết hợp thay đổi lối sống.

2. Ngưng thở khi ngủ

Khoảng 30 triệu người Mỹ mắc chứng ngưng thở khi ngủ, nhưng chỉ 6 triệu người được chẩn đoán. Tình trạng này làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và đái tháo đường típ 2.

Ở phụ nữ, triệu chứng thường không điển hình:

• Đau đầu buổi sáng

• Rối loạn tâm trạng

• Mệt mỏi nhẹ

• Mất ngủ hoặc thức giấc nhiều lần trong đêm

Tự bảo vệ mình:

• Đến gặp bác sĩ khi có các dấu hiệu trên.

• Bạn có thể được chỉ định làm nghiên cứu giấc ngủ để đo nhịp tim, nhịp thở và oxy máu.

• Điều trị phổ biến: dùng máy thở áp lực dương (CPAP) khi ngủ.

3. Tăng nhãn áp (Glaucoma)

Đây là bệnh lý gây tổn thương dây thần kinh thị giác, dẫn đến mất thị lực không hồi phục. Bệnh tiến triển rất chậm, khiến người bệnh không nhận thấy bất thường cho đến giai đoạn muộn.

Dấu hiệu tinh tế có thể xuất hiện:

• Vấp ngã khi đi trên lề đường hoặc bậc thang

• Làm rơi đồ vật

• Khó lái xe ban đêm do giảm khả năng phân biệt ánh sáng – bóng tối

Tự bảo vệ mình:

• Khám mắt tầm soát từ tuổi 40, lặp lại mỗi 2–4 năm tùy nguy cơ.

• Sau 65 tuổi, khám định kỳ hằng năm.

4. Đái tháo đường

Khoảng 9 triệu trong số 38 triệu người mắc đái tháo đường ở Mỹ chưa được chẩn đoán. Tăng đường huyết có thể kéo dài mà hầu như không có triệu chứng.

Các dấu hiệu mờ nhạt dễ bỏ qua:

• Khô miệng

• Khát nước nhiều

• Đi tiểu thường xuyên

• Mờ mắt

• Gai đen (acanthosis nigricans) ở gáy, nách hoặc bẹn – thường gặp ở người thừa cân

Tự bảo vệ mình:

• Tầm soát mỗi 3 năm, bắt đầu từ tuổi 45.

• Nếu có yếu tố nguy cơ, bác sĩ có thể chỉ định tầm soát sớm và thường xuyên hơn.

5. Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

Theo WHO, PCOS ảnh hưởng đến 6–13% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, nhưng 70% chưa được chẩn đoán. Tình trạng này làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch và tiểu đường típ 2.

Triệu chứng thường gặp:

• Chu kỳ kinh không đều (≥ 35 ngày)

• Mụn trứng cá ở tuổi trưởng thành

• Rậm lông mặt hoặc cơ thể

• Tóc mỏng

• Khó mang thai

Tự bảo vệ mình:

• Khám tổng quát định kỳ, xét nghiệm hormone, kiểm tra đường huyết.

• Có thể siêu âm buồng trứng khi cần.

• Điều trị hiệu quả khi phát hiện sớm: thay đổi lối sống, chế độ ăn ít carbohydrate, tập luyện, và thuốc như metformin hoặc thuốc ức chế androgen.

6. Ung thư phổi

Ung thư phổi là nguyên nhân tử vong hàng đầu do ung thư ở cả nam và nữ. Giai đoạn đầu hầu như không có triệu chứng, đặc biệt ở những người chưa bao giờ hút thuốc.

Tự bảo vệ mình:

• Nếu đã hoặc đang hút thuốc ≥ 30 gói/năm và > 55 tuổi → nên chụp CT phổi hằng năm.

• Nếu chưa từng hút thuốc → không khuyến cáo tầm soát thường quy do nguy cơ dương tính giả cao.

• Cần cảnh giác với: ho khan kéo dài > 2 tuần, thở khò khè, đau ngực, khó thở, khàn giọng.

Bệnh viện An Sinh
Nguồn tham khảo: Prevention
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn