Thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang ngày càng xuất hiện nhiều trong giới trẻ, học sinh – sinh viên và cả người trưởng thành với quan niệm sai lầm rằng đây là sản phẩm “ít độc hại” hoặc “an toàn hơn thuốc lá điếu”. Tuy nhiên, Bộ Y tế khẳng định: không có bất kỳ loại thuốc lá nào là an toàn. Các sản phẩm thuốc lá mới đều chứa nicotine và nhiều hóa chất độc hại, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và gia tăng nguy cơ nghiện.

✅ Thuốc lá điện tử và nung nóng là gì?

• Thuốc lá điện tử (E-cigarette): sử dụng pin để làm nóng dung dịch chứa nicotine, hương liệu và các chất phụ gia.

• Thuốc lá nung nóng (Heated Tobacco Products – HTPs): làm nóng sợi thuốc lá ở nhiệt độ thấp hơn thuốc lá điếu, nhưng vẫn sinh ra chất độc.

Các sản phẩm này được quảng bá với nhiều hình thức bắt mắt, mùi thơm, thiết bị nhỏ gọn, dễ ngụy trang, khiến người trẻ dễ tò mò và thử nghiệm.

✅ Tác hại của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng

Nhiều nghiên cứu quốc tế và khuyến cáo của Bộ Y tế cho thấy:

• Gây nghiện mạnh do hàm lượng nicotine cao.

• Tổn thương phổi, viêm đường hô hấp, nguy cơ hội chứng EVALI (tổn thương phổi do thuốc lá điện tử).

• Tăng nguy cơ đột quỵ, bệnh tim mạch, rối loạn mạch máu.

• Ảnh hưởng đến não bộ thanh thiếu niên, làm giảm trí nhớ, khả năng tập trung và điều khiển hành vi.

• Phát tán kim loại nặng, formaldehyde, acetaldehyde, hạt siêu mịn vào đường thở.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Bộ Y tế đều khẳng định: thuốc lá thế hệ mới không phải là biện pháp cai nghiện và không an toàn hơn thuốc lá truyền thống.

✅ Quy định pháp luật về thuốc lá điện tử và nung nóng

Nghị quyết 173/2024/QH15 và định hướng của Chính phủ, Bộ Y tế xác định rõ:

• Không cho phép sản xuất, nhập khẩu, buôn bán, quảng cáo thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng tại Việt Nam.

• Cấm quảng cáo trá hình qua mạng xã hội, sự kiện, quà tặng, game, KOLs.

• Nghiêm cấm sử dụng tại các địa điểm thuộc phạm vi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Việc mua bán, tàng trữ và sử dụng các sản phẩm này đều tiềm ẩn nguy cơ xử lý vi phạm theo quy định pháp luật.

✅ Cảnh giác với chiêu thức tiếp thị nhắm vào giới trẻ

Ngành công nghiệp thuốc lá đang sử dụng nhiều chiêu thức để thu hút người dùng trẻ:

• Thiết kế giống USB, bút viết, đồ trang điểm

• Hương vị trái cây, bánh, bạc hà, kẹo ngọt

• Quảng cáo qua TikTok, Facebook, YouTube, game

• Mời dùng thử tại quán cà phê, bar, cửa hàng tiện lợi

Gia đình, nhà trường và xã hội cần nhận diện sớm để bảo vệ thanh thiếu niên.

✅ Hành động để phòng chống hiệu quả

Để ngăn chặn sự lan rộng của thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, cộng đồng cần:

• Không sử dụng, không thử nghiệm dưới mọi hình thức

• Không mua bán, tàng trữ hoặc quảng bá sản phẩm

• Tăng cường giám sát tại trường học, khu dân cư, bệnh viện, cơ sở dịch vụ

• Tuyên truyền đúng về tác hại và quy định pháp luật

• Phát hiện và báo cáo các hành vi kinh doanh trái phép

Mỗi người dân có trách nhiệm bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng trước các hình thức thuốc lá độc hại.