Ai cũng có lúc cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày, nhưng nếu bạn liên tục buồn ngủ dù đã ngủ trưa hoặc ngủ ngon vào ban đêm, bạn có thể đang bị hội chứng buồn ngủ quá mức vào ban ngày (Excessive Daytime Sleepiness – EDS).

Cảm giác buồn ngủ vào những thời điểm lẽ ra phải tỉnh táo còn được gọi là chứng ngủ rũ quá mức. Nó có thể biểu hiện dưới dạng buồn ngủ ban ngày, ngủ đêm kéo dài, hoặc cả hai.

EDS có thể xảy ra do các yếu tố lối sống hoặc là triệu chứng của rối loạn giấc ngủ và bệnh lý khác. Nghiên cứu năm 2017 cho thấy có tới 33% người Mỹ đang sống chung với EDS.

Việc tìm ra nguyên nhân cơ bản giúp cải thiện triệu chứng, đồng thời bạn có thể áp dụng một số chiến lược ứng phó để hạn chế tình trạng buồn ngủ trong ngày.

1. Ăn nhẹ bổ dưỡng, giàu năng lượng

• Thực phẩm là nguồn năng lượng giúp bạn tỉnh táo.

• Tránh ăn đồ ngọt hoặc lạm dụng caffeine vì dễ gây “tụt năng lượng” sau đó.

• Hãy chọn món ăn giàu protein nạc, carbohydrate và chất xơ như táo, hạt không muối, cà rốt, sữa chua Hy Lạp, phô mai sợi.

2. Nghỉ giải lao, giảm mỏi mắt

Mỏi mắt khi nhìn màn hình lâu có thể khiến cơ thể thêm mệt mỏi.

• Thực hiện quy tắc 20-20-20: Cứ mỗi 20 phút, nhìn vật cách xa 6m trong ít nhất 20 giây.

• Chớp mắt thường xuyên để dưỡng ẩm cho mắt.

3. Bắt đầu một cuộc trò chuyện

• Chuyển sang một công việc cần sự tập trung, như trò chuyện với ai đó, giúp tăng sự tỉnh táo.

• Nghiên cứu cho thấy nói chuyện về cuộc sống thường ngày hoặc với người có góc nhìn khác sẽ kích thích hoạt động não nhiều hơn.

4. Hít thở không khí trong lành và tiếp xúc ánh sáng tự nhiên

• Ngay cả trong ngày nhiều mây, ánh sáng vẫn hỗ trợ điều chỉnh nhịp sinh học.

• Ra ngoài hít thở giúp giảm căng thẳng, cải thiện sự tỉnh táo.

5. Uống đủ nước

• Mất nước có thể gây mệt mỏi, suy nhược.

• Viện Dinh dưỡng Mỹ khuyến nghị: nữ giới uống khoảng 9 ly nước/ngày, nam giới 13 ly, bao gồm nước từ thực phẩm.

6. Kích hoạt các giác quan

Các biện pháp nhanh giúp cơ thể “thức dậy”:

• Ngửi tinh dầu, nến thơm

• Vỗ nước lạnh lên mặt

• Nghe nhạc yêu thích

• Giãn cơ, chạm vào bề mặt độc đáo

• Ăn một món ngon, tập trung cảm nhận giác quan

👉 Thực hiện một cách chánh niệm để tăng hiệu quả.

7. Vận động nhẹ nhàng

• Hoạt động thể chất giúp tuần hoàn máu, tăng nhịp tim và nhịp thở, thúc đẩy sự tỉnh táo.

• Bạn không cần vận động quá sức. Chỉ cần đi bộ ngắn hoặc giãn cơ cũng đủ để giảm buồn ngủ.

Kết luận

Hội chứng buồn ngủ quá mức ban ngày (EDS) có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Nếu tình trạng kéo dài, bạn nên thăm khám để xác định nguyên nhân. Trong khi đó, hãy áp dụng những cách đơn giản như ăn uống khoa học, nghỉ mắt, uống nước, vận động và kích hoạt giác quan để duy trì sự tỉnh táo suốt cả ngày.

Bệnh viện An Sinh (Nguồn tham khảo: Healthline)
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn