Ngủ ở tư thế nằm ngửa có thể liên quan đến thoái hóa thần kinh

Một nghiên cứu mới phát hiện ra rằng ngủ ở tư thế nằm ngửa có thể liên quan đến thoái hóa thần kinh, chẳng hạn như bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson và các rối loạn thoái hóa thần kinh khác.
Các chuyên gia cho rằng ngủ ở tư thế nằm ngửa có thể liên quan đến thoái hóa thần kinh vì nó có thể khiến việc loại bỏ độc tố trong não kém hiệu quả hơn, vốn có thể tích tụ và trở nên trầm trọng hơn theo thời gian.
Cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định xem ngủ ở tư thế nằm ngửa, cùng với các tư thế khác, có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa thần kinh hay không.

Việc ngủ đủ giấc vào ban đêm rất quan trọng cho sức khỏe tổng thể nhưng khi nói đến sức khỏe não bộ, có lẽ không chỉ thời gian ngủ mà cả tư thế ngủ cũng quan trọng không kém.
Đó là phát hiện của một nghiên cứu thăm dò gần đây được trình bày tại Hội nghị Quốc tế của Hiệp hội Alzheimer năm 2024, cho thấy rằng việc ngủ ngửa, hay còn gọi là tư thế nằm ngửa, có thể liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson và các rối loạn thoái hóa thần kinh khác.

Nghiên cứu của chúng tôi đã xác định được mối liên hệ chặt chẽ giữa tư thế ngủ ngửa và thoái hóa thần kinh, nhưng vẫn chưa chứng minh được liệu tư thế ngủ ngửa có gây thoái hóa thần kinh hay không.
Nghiên cứu này dường như củng cố bằng chứng đã có từ trước về mối liên hệ giữa tư thế ngủ ngửa và nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh cao hơn.

Dưới đây là những điều bạn cần biết.

Các nhà khoa học tìm thấy mối liên hệ giữa tư thế ngủ ngửa và bệnh thoái hóa thần kinh
Mối liên hệ giữa tư thế ngủ ngửa và bệnh thoái hóa thần kinh lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2015, Levendowski cho biết, khi một thí nghiệm trên chuột cho thấy ngủ ở tư thế nằm ngửa có thể góp phần gây thoái hóa thần kinh.

Năm 2019, Levendowski và các đồng nghiệp đã nghiên cứu câu hỏi này trên 45 người mắc bệnh thoái hóa thần kinh. Họ phát hiện ra rằng ngủ ở tư thế nằm ngửa – cụ thể là hơn hai giờ mỗi đêm – có liên quan đến nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh cao hơn.

Trong nghiên cứu mới nhất, Levendowski và các đồng nghiệp đã đào sâu hơn nữa, lần này tuyển khoảng một trăm người tương đối khỏe mạnh làm nhóm đối chứng và khoảng 200 người tham gia bị suy giảm nhận thức nhẹ, liệt trên nhân tiến triển và bệnh Alzheimer. Một số người tham gia cũng mắc chứng rối loạn phổ Parkinson (PSD), một thuật ngữ chung chỉ các rối loạn đặc trưng bởi sự tích tụ protein bất thường.

Các nhà khoa học đã nghiên cứu những người tham gia tại nhà bằng Sleep Profiler, một thiết bị do Advanced Brain Monitoring phát triển. Thiết bị theo dõi số giờ ngủ nằm ngửa mỗi đêm của những người tham gia.
Phần mềm Sleep Profiler trích xuất chín dấu ấn sinh học quan trọng hữu ích trong việc mô tả các phân nhóm rối loạn thoái hóa thần kinh. Thời gian ngủ nằm ngửa là một trong chín dấu ấn sinh học này.

Họ phát hiện ra rằng những người tham gia mắc các bệnh thoái hóa thần kinh ngủ nằm ngửa nhiều hơn hai giờ so với những người trong nhóm đối chứng.
Nghiên cứu này cung cấp thêm bằng chứng cho thấy mối liên hệ tương đối chặt chẽ giữa giấc ngủ nằm ngửa và thoái hóa thần kinh ở nhóm bệnh nhân mắc bệnh thoái hóa thần kinh (PSD), bệnh Alzheimer, và suy giảm nhận thức nhẹ.
Tuy nhiên, họ cũng lưu ý rằng cần có thêm nhiều nghiên cứu để tìm hiểu xem liệu ngủ nằm ngửa có gây ra các bệnh thoái hóa thần kinh hay không.

Những hạn chế
Mặc dù những phát hiện này rất thú vị và có thể gợi ý rằng tư thế ngủ có thể là một yếu tố nguy cơ có thể thay đổi được đối với việc phát triển các bệnh thoái hóa thần kinh, nhưng vẫn có những hạn chế quan trọng cần lưu ý.

Thứ nhất, kết quả chỉ mới được trình bày dưới dạng tóm tắt tại một cuộc họp khoa học và vẫn cần được bình duyệt nghiêm ngặt hơn trước khi có thể được công bố. Torres-Russotto cũng lưu ý rằng những người tham gia mắc các bệnh thoái hóa thần kinh và nhóm đối chứng không được kết hợp tốt; ví dụ, nhóm đối chứng trẻ hơn và có nhiều người tham gia là nữ hơn.

Những hạn chế này và các hạn chế khác có thể cho thấy sự khác biệt được tìm thấy giữa các tư thế ngủ trong nghiên cứu này, do hai nhóm dân số không thể so sánh về mặt thống kê.

Cuối cùng, một điều cần cân nhắc quan trọng là nghiên cứu này được trình bày, viết và tài trợ bởi các cán bộ của một công ty bán thiết bị hỗ trợ giấc ngủ, và do đó có thể có thêm sai lệch trong kết quả.

Tại sao ngủ ngửa có thể ảnh hưởng đến sức khỏe não bộ?
Levendowski cho biết, ngủ ngửa có thể gây hại cho sức khỏe não bộ vì nó dẫn đến các tình trạng làm giảm khả năng loại bỏ độc tố thần kinh hiệu quả của cơ thể.

Những độc tố thần kinh này, được não sản sinh vào ban ngày, thường được đào thải trong khi ngủ thông qua một quá trình thanh thải glymphatic, thường được gọi là “hệ thống quản lý chất thải” của não. Quá trình này bắt đầu trở nên kém hiệu quả hơn vào khoảng tuổi trung niên, thường là 15 đến 20 năm trước khi mọi người nhận thấy bất kỳ dấu hiệu sớm nào của suy giảm nhận thức liên quan đến thoái hóa thần kinh.

Theo Levendowski, ngủ ngửa có thể làm chậm quá trình này hơn nữa, vì tư thế này khiến máu không dễ dàng lưu thông từ não đến tim như bình thường.

Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2019 cho thấy điều này không đúng khi mọi người ngủ nghiêng. Nghiên cứu đó cho thấy tư thế ngủ nghiêng khiến tĩnh mạch gần tim bị xẹp một phần, giúp cải thiện lưu lượng máu và loại bỏ chất thải khỏi não. Tác dụng này không được thấy ở tư thế ngủ nằm ngửa.

Một nghiên cứu khác (mặc dù trên động vật) cho thấy tư thế ngủ ngửa đặc biệt kém hiệu quả hơn trong việc loại bỏ protein beta-amyloid khỏi não, điều này rất quan trọng vì protein này có liên quan đến bệnh Alzheimer.

Hơn nữa, Levendowski cho biết, ngủ ngửa có thể làm trầm trọng thêm chứng ngưng thở khi ngủ, gây gián đoạn giấc ngủ và dẫn đến tích tụ độc tố nhiều hơn.

Do đó, nghiên cứu của chúng tôi cho thấy việc loại bỏ độc tố thần kinh không hiệu quả do nằm ngửa trong nhiều năm góp phần gây thoái hóa thần kinh.

Torres-Russotto lưu ý rằng mặc dù nhiều nghiên cứu đã xem xét chất lượng và kiểu ngủ để xác định mối quan hệ của chúng với các rối loạn não, nhưng kết quả cho đến nay vẫn chưa nhất quán và cần thêm dữ liệu để hiểu rõ mối quan hệ này.

Cách tránh ngủ nằm ngửa
Một số người có thể nhận thức rõ rằng họ ngủ nằm ngửa, trong khi những người khác lại không biết cơ thể mình chuyển động như thế nào khi ngủ. May mắn thay, bạn có thể nhận biết được mình nằm ngửa hay có xu hướng ngủ nghiêng hoặc nằm sấp.

Các chiến lược bao gồm:

• Kiểm tra tư thế: khi thức dậy, hãy chú ý đến tư thế của mình. Nếu bạn nằm ngửa, hai tay buông thõng hai bên, đó có thể là dấu hiệu cho thấy bạn đang ngủ ở tư thế nằm ngửa.

• Hỏi người khác: một cách khác để biết là hỏi người thân hoặc người bạn đời xem bạn thường ngủ ở tư thế nào.

• Sử dụng máy theo dõi giấc ngủ: một số thiết bị, chẳng hạn như Sleep Profiler được sử dụng trong nghiên cứu này, cùng với các máy theo dõi thể dục và ứng dụng theo dõi giấc ngủ khác, có thể giúp theo dõi tư thế và chất lượng giấc ngủ của bạn.

Mặc dù chưa có kết luận chắc chắn về việc liệu nằm ngửa có góp phần gây ra các rối loạn thần kinh hay không, các chuyên gia cho biết việc giảm tư thế nằm ngửa khi ngủ có thể là vấn đề bạn đang quan tâm.

Một cách để chấm dứt thói quen nằm ngửa là đặt gối – dù là gối thường hay gối ôm – ở hai bên cơ thể để bạn có thể ôm khi ngủ. Điều này có thể khuyến khích bạn ngủ nghiêng.
Một ý tưởng khác là đặt một quả bóng tennis ở phía sau áo ngủ. Điều này sẽ gây khó chịu khi bạn cố gắng ngủ ngửa, giúp bạn chuyển từ tư thế nằm ngửa sang nằm nghiêng.

Bệnh viện An Sinh (Nguồn tham khảo Health)
Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn