Nội soi phế quản là phương pháp thăm khám trực tiếp hệ thống cuống phổi nhờ vào một ống soi mềm rất nhỏ (như cây viết chì) qua mũi và qua thanh quản. Nhờ quan sát hình ảnh trên màn hình máy nội soi, bác sĩ có thể biết được các bất thường đang xảy ra bên trong phổi và cuống phổi. Từ đó, có được chẩn đoán và phương pháp điều trị thích hợp…

Tại sao phải nội soi phế quản?

Chụp Xquang phổi rất tốt nhưng hình ảnh không rõ bằng nội soi. Chẩn đoán bằng nội soi có độ chính xác cao hơn nhiều so với chụp hình phổi hay CT. Qua máy soi bác sĩ còn có thể lấy mẫu thử để tìm vi trùng hay tìm tế bào ung thư. Ở một số trường hợp bác sĩ còn có thể trị hết hay bớt bệnh. Ví dụ: lấy ra các vật lạ rớt vào phổi (hay gặp ở trẻ em) hay hút sạch đàm nhớt cho bớt khó thở (hay gặp ở người bệnh năng sau mổ).

Trường hợp nào cần phải nội soi phế quản?

Có nhiều lý do để chỉ định nội soi phế quản. Mọi trường hợp bệnh phổi hay phế quản cần có bằng chứng về loại vi khuẩn gây bệnh hay loại mô học của tổn thương đều cần phải nội soi phế quản:

• Các trường hợp ho kéo dài không đáp ứng với điều trị
• Các trường hợp ho ra máu
• Một số dấu hiệu bất thường trên phim phổi có thể phải được làm rõ hơn khi nội soi phế quản
• Cuối cùng các dị vật rớt vào phổi (thường là ở trẻ em) cần nội soi phế quản để lấy ra

Nội soi phế quản có nguy hiểm không?

Nói chung, đây là một thủ thuật an toàn và rất ít khi có tai biến. Những vấn đề thường gặp là cảm giác đau họng, ho ra ít máu nếu có sinh thiết. Các trường hợp khó thở nhiều do tràn khí hay sốt khi nội soi rất hiếm gặp. Do tính chất an toàn của thủ thuật, nội soi phế quản có thể thực hiện cả cho các người bệnh ngoại trú mà không cần phải nhập viện.

Nội soi phế quản cần phải chuẩn bị như thế nào?

Việc chuẩn bị về phía người bệnh rất đơn giản:

• Cần nhịn ăn uống trước khi nội soi ít nhất 8 giờ. Việc nhịn ăn nhằm ngăn ngừa khả năng ói và bảo vệ đường thở
• Nếu người bệnh đang phải uống thuốc, cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi uống
• Người bệnh không nên đến phòng nội soi một mình, cần có thân nhân để đưa về sau khi nội soi

Nội soi phế quản thực hiện ra sao?

Nội soi được tiến hành ở phòng nội soi (đôi khi ở phòng X-quang) với ít nhất một bác sĩ và một điều dưỡng. Trước khi nội soi, người bệnh sẽ được tiêm thuốc để giúp bớt ho. Sau đó, cần phải hít hơi thuốc tê trong khoảng 10 phút và được xịt thuốc tê vào sâu trong miệng.

Thuốc tê được dùng làm bớt khó chịu khi đưa ống soi vào.

Người bệnh nội soi ở tư thế nằm ngữa, được gắn dây oxy để thở, được theo dõi về mạch và tình trạng hô hấp qua bộ cảm nhận gắn ở đầu ngón tay.

Máy nội soi được đưa qua mũi, họng và vào phế quản. Từng lúc, bác sĩ sẽ xịt thêm thuốc tê để giảm bớt kích thích. Lúc đầu, người nhân có thể có cảm giác nghẹn thở rất khó chịu và có thể sợ hãi. Tuy nhiên thường thì bác sĩ sẽ chờ vài giây cho người bệnh quen dần và cảm giác này mất đi. Người bệnh nên cố gắng hít thở qua miệng và không được nói chuyện khi đang thực hiện nội soi.

Toàn bộ quá trình nội soi kéo dài từ 5 đến 10 phút, hoặc nhanh hơn nếu được sự hợp tác tốt của người bệnh. Trong vài trường hợp, bác sĩ cần phải làm sinh thiết để lấy một mẫu mô nhỏ (#0.3 mm) xét nghiệm giải phẫu bệnh lý. Việc sinh thiết không làm đau đớn nhưng có thể làm chảy máu chút ít.

Bài viết của BS CKI Đoàn Văn Thuyên

Bệnh viện An Sinh

Sức khỏe và hạnh phúc của gia đình bạn

* Thông tin tham khảo không thay thế việc thăm khám và tư vấn bác sĩ